Spis treści:
Secesja
Był to kierunek w architekturze przypadający na lata 1890–1925, którego zasadniczy rozkwit trwał od około 1905 roku. Secesja była rezultatem chęci wyzwolenia formy budynku z czystego naśladownictwa dawnych epok (jak w przypadku historyzmu) i w zamian wytworzenia nowego stylu.
Architekci tworzący w tym okresie chętnie zwracali się przeciwko standaryzacji i upraszczaniu budynków oraz materiałów budowlanych, czerpiąc za to inspirację z miękkich, organicznych form natury oraz tradycyjnych technik budowlanych.
W efekcie tych trendów okna secesyjne często mają organiczne kształty i wypełnione są witrażami z motywami dekoracyjnymi inspirowanymi naturą.
Neobarok
Neobarok, rozpowszechniony w końcu XIX wieku, wyrósł z zainteresowania autentycznymi, regionalnymi materiałami w połączeniu z cechami stylistycznymi zaczerpniętymi ze stylu barokowego.
Architektura neobaroku odbiega od stylu barokowego mniejszą koncentracją na symetrii i podkreśleniem muru w elewacjach budynków. Budynki z tamtych czasów są często projektowane z elementami barokowymi, takimi jak mansardowe dachy, zakrzywione lukarny i pompatyczne wejścia.
Okna neobarokowe nawiązują do stylu barokowego symetrycznymi oknami z centralnie umieszczonymi naświetlami i słupkami.
Neoklasyczne odrodzenie
Styl neoklasycznego odrodzenia, stanowiący kontynuację klasycyzmu, charakteryzuje się prostotą, harmonią i wyrafinowanymi proporcjami. Architekci neoklasycystyczni starali się zdystansować od wcześniejszych okresów stylistycznych i ówczesnych tendencji do nadmiernego zdobienia fasad elementami dekoracyjnymi. Zamiast tego ustanowili zestaw zasad proporcjonalności budynków.
Zasady te dokładnie określały między innymi „prawidłowe” proporcje między szerokością a wysokością elewacji, rozmiarami i rozmieszczeniem okien, a także stosunkiem między otworami okiennymi a filarami.
Neoklasyczne okno jest zaprojektowane z podniesionym naświetlem, dzięki czemu proporcje górnego i dolnego skrzydła są zgodne z zasadami złotego podziału. Szyby są tej samej wielkości i są podzielone szprosami, które pomagają rozprowadzać światło z promieni słonecznych.
Modernizm
Styl modernizmu charakteryzuje się prostymi kształtami i prostymi liniami. Odzwierciedla charakterystyczną dla tamtego okresu atmosferę uprzemysłowienia. Wszelkie niepotrzebne i nadmierne ozdoby czy ornamenty znikły z projektów. Modernistyczni architekci trzymali się zasad, by: „forma podążała za funkcją” oraz „mniej znaczyło więcej”. Modernizm jest również znany w niektórych krajach jako funkcjonalizm.
Beton i stal pozwoliły na duże przeszklenia i długie, poziome okna. Funkcjonalność oraz elastyczność stały się cennymi parametrami przy tworzeniu przestrzeni domów i miast.
W okresie boomu budowlanego doby modernizmu opracowano kilka nowych typów okien, takich jak okno narożne i zastosowanie ścian osłonowych. Było to możliwe dzięki wykorzystaniu żelbetu.
Postmodernizm
W architekturze postmodernizm kojarzy się głównie z ponownym wykorzystaniem stylów z poprzednich okresów, a także z użyciem licznych kolorów, form i materiałów. Postmodernizm jest swego rodzaju spadkobiercą historyzmu i reakcją na minimalistyczną, monochromatyczną i modułową architekturę modernizmu.
Chociaż w tym okresie opracowano wystające okna uchylne górne i boczne, nie było specyficznego typu okna charakterystycznego dla postmodernizmu. Znaczący wpływ na projektowanie okien miał jednak kryzys energetyczny. Z jego powodu okna stały się mniejsze i skupiono się przede wszystkim na optymalizacji właściwości termoizolacyjnych oraz parametrów energooszczędności.
Minimalizm
W ostatnich dziesięcioleciach architektura nie trzymała się określonego, charakterystycznego stylu. Zamiast tego poszła w wielu kierunkach. Stylowi temu nadano szereg pseudonimów, w tym neomodernizm, minimalizm i pragmatyzm. Kluczowymi punktami są tutaj minimalizm formy, płynna definicja przestrzeni, duże przeszklone fasady oraz ograniczone posługiwanie się kolorem.
Okna z tego okresu doświadczyły szybkiego rozwoju technologicznego. W tym okresie rozwinięto między innymi okna z elektrochromowym inteligentnym szkłem i szybą samoczyszczącą.
Współczesność
Współczesna architektura nie charakteryzuje się określonym stylem. Projektanci eksperymentują z dekonstrukcją przestrzeni i formy, dbają o prostotę i funkcjonalność realizacji, nawiązując poniekąd do stylu modernizmu.
Obecnie wysiłki skoncentrowane są na energii, klimacie i środowisku. Są to najważniejsze parametry, a zrównoważony rozwój jest głównym wyznacznikiem doboru materiałów. Ważną rolę w projektowaniu okien odgrywają również nowe technologie wykorzystujące ogniwa słoneczne i przeszklenia, które pozytywnie wpływają na równowagę zużywanej i pochłanianej energii, a także wymagania dotyczące dobrej termoizolacji i dostępu do światła słonecznego.
